Czy wybrałeś dla swojej firmy efektywny model biznesowy? Czy przynosi on takie zyski, jak kiedyś – lub większe? A może przyzwyczaiłeś się do niego pomimo niskiej efektywności i wcale nie rozważałeś na poważnie jego zmiany lub aktualizacji? I ostatnie pytanie – czy obecny model Twojej firmy może być nie tyle metodą na sukces, co przepisem na stratę w długim 0kresie?
Posłuchajmy, co ma do powiedzenia Adrian Slywotzky, autor książki Sztuka osiągania zysku i partner firmy konsultingowej Oliver Wyman. I dlaczego twierdzi, że model osiągania zysku dezaktualizuje się po ok. 5 latach.
Autor przedstawił 23 zbadane przez siebie modele biznesowe. Czyli scharakteryzował to, co możemy na co dzień stwierdzić swoim okiem. Poszedł jednak o krok dalej. Przedstawił zależności między nimi oraz sytuacje, w których tymi metodami warto się posługiwać, a kiedy nie.
Twoja firma zapewne działa już od jakiegoś czasu i odkryłeś swój sposób na generowanie dochodu. Nie łudźmy się jednak – wątpliwe wydaje się, by Twój model okazał się najskuteczniejszy z możliwych w długim czasie. Wątpliwe jest też, byś stworzył firmę doskonałą. Skoro do ideału się dąży, choć nie osiąga, to może warto zapoznać się z najczęstszymi, zweryfikowanymi przez mniejsze i większe firmy modelami biznesowymi i zorientować się, co możesz z nich zapożyczyć do swojego przedsiębiorstwa?
Poniższą notatkę napisałem dla siebie, ponieważ uznałem, że potrzebuję tej wiedzy w skrótowej i wygodnej do wykorzystania formie. Pomyślałem, że skoro wracam pociągiem z majówki do „miejsca stałego pobytu”, to wykorzystam ten czas i zaktualizuję mojego bloga. Tak, przez kilka ostatnich lat jako agencja marketingu internetowego Scorise nasz zespół przygotował sporo wartościowych artykułów do naszego portalu Mentora.pl. Tymczasem sam uwielbiam dzielić się wiedzą, a moje doświadczenia z ostatnich lat sporo mnie nauczyły, stąd zamierzam powrócić do pisania niniejszego bloga.
Wracając do modeli. Slywotzky wyselekcjonował ich 23, choć zwraca uwagę, żeby nie traktować jej jako jedynej słusznej liczby, ponieważ ich ilość się zwiększa i występują zależności między nimi. Uważam, że poniższa tabela zawiera najbardziej podstawowe informacje niezbędne do tego, by zacząć pracować nad strategią swojej firmy, a pierwszym krokiem do tego będzie wybór odpowiedniego modelu. Przykłady są wyselekcjonowane przez autora oraz część z nich przeze mnie.
Jeszcze jedna uwaga – start-upom internetowym w poniższej tabeli dedykowany jest tylko jeden model, choć wiemy, że można go rozszerzyć na kilka (SaaS, marketplace, e-commerce, media site, user generated content, mobile applications – prezentacja na slideshare).
Model | Opis | Przykłady |
Rozwiązania dla klienta | Inwestujemy w relacje i poznanie klienta szczególnie na początku, by potem maksymalnie dostosować do niego oferowane usługi, które przyniosą mu maksymalną wartość; chcemy być dla niego doradcą i dopasowywać rozwiązania do klienta, a nie sprzedawać to, co akurat mamy na stanie. Silne strony: wysoka zyskowność i wysoki CLV (wartość życiowa klienta). Wady: czasochłonność realizacji rozwiązań. |
|
Piramidy | Różne warianty naszego produktu mają różną wartość dla poszczególnych segmentów klientów. Mamy produkty dla klientów mogących sobie pozwolić na duży wydatek oraz dla tych, którzy chcą kupić tańszy odpowiednik konkurencji. Wtedy wypracowujemy różne warianty produktu (niekoniecznie pod tą samą marką) chcąc zagospodarować szeroki rynek. |
|
Złożonej całości | Ten sam produkt kosztuje różnie zależnie od kontekstu, np. kanału dystrybucji. Każda gałąź producenta ma oddzielną linie biznesową. |
|
Centrala telefoniczna | Jesteśmy hubem kontaktów i pośredniczymy pomiędzy klientem a wykonawcami. Dla najskuteczniejszego działania potrzebujemy mieć 15 – 20% wszystkich dostępnych wykonawców, by móc na nim ustawiać reguły. Potrzebujemy mieć płynność zleceń i możliwość dopasowania do klienta odpowiednich osób. |
|
Czasu | W pełni koncentrujemy się na wprowadzeniu nowego produktu na rynek i dzięki tej koncentracji robimy to szybciej niż konkurencja. Zanim konkurencja (dzieląca swoje zasoby na więcej produktów) zrobi to samo, my zdążymy już rynek zdominować i na nim zarobić, a w międzyczasie pracujemy nad kolejnym produktem. |
|
Kluczowego produktu | Koncentrujemy nasze wysiłki na stworzeniu i wypromowaniu produktu, który będzie strzałem w dziesiątkę. Poprzedzamy go licznymi analizami, weryfikacją skuteczności, potrzeb. Zmniejszamy ilość produktów w firmie i koncentrujemy się na 20% najbardziej dochodowych i z największym potencjałem. Potrzebny zdeterminowany i twardy leader, który doprowadzi ten projekt do końca. |
|
Zwielokrotniania | Zwielokrotniamy atuty firmy, czyli wykorzystujemy nasze silne strony ponownie tworząc na ich bazie nowe linie biznesowe – te, które najtrudniej wypracować, a są już gotowe, np. procesy, technologie, kompetencje. Nie rozpraszamy się, jeśli nowe linie biznesowe są oparte o te same najważniejsze kompetencje, zasoby, technologie. |
|
Przedsiębiorczości | Zarządzamy w sposób niezwykle oszczędny, negocjujemy z dostawcami niskie stawki, analizujemy zasadność wydatków, kopiujemy konkurentów, ucinamy nieudane inwestycje, eksperymentujemy, jesteśmy mentalnie małą, agresywną i rozwijającą się firmą, inwestujemy w projekty, które okazały się sukcesem. Zarządzamy w sposób zdroworozsądkowy, prosty bez zawiłych strategii. Koncentrujemy się na zyskach i na tym, co nas do nich przybliża. | |
Specjalizacji | Bierzemy gałąź produktową lub produkt i dopracowujemy go do perfekcji, a potem bierzemy kolejny. Poznajemy branżę i swoją firmę, wszelkie dane i zależności. Zdobywamy bardzo dużą wiedzę i bardzo świadomie działamy na rynku. Jesteśmy lepsi od konkurencji w wielu obszarach. Efekt serii. Ponieważ robimy tylko jedno, możemy szybciej się na tym nauczyć, wypracować standardy i je usprawnić niż konkurencja rozpraszająca się na więcej segmentów. Szybko reagujemy i testujemy produkt. |
|
Zainstalowanej bazy | Klient kupuje produkt podstawowy i dosprzedajemy do niego akcesoria i serwisujemy go. Model działa wtedy, gdy na produkt podstawowy jest wysoka wrażliwość cenowa, a na jego utrzymanie już nie. |
|
Standardu de facto | Wypracowujemy standard na rynku taki, że wszystkie inne firmy muszą się do niego dostosować. Wymaga dobrej i silnej marki i przemyślanej metody implementacji naszego standardu w dużej liczbie miejsc. |
|
Marki | Klient jest w stanie zapłacić więcej za ten sam lub podobny produkt, jeśli jest oznaczony odpowiednią marką. |
|
Produktu Specjalistycznego | Koncentracja uwagi na produktach specjalistycznych o największym potencjale zysku. Odcinamy inwestycje w szeroką gałąź produktową (podobny model do Kluczowego Produktu). |
|
Lokalnego Lidera | Dzielimy obszar, który chcemy zająć na okręgi. Ustawiamy nasze punkty sprzedaży na granicy okręgów, potem wypełniamy punktami wnętrze okręgów i zagęszczamy je. Następnie przechodzimy do kolejnego pobliskiego okręgu. |
|
Skali Transakcji | Koncentracja na dużych klientach i dużych transakcjach. Odpowiedzenie sobie na pytania: jak ci ludzie chcieliby być traktowani. Kluczowe są: rozwój kompetencji, wytrwałość w pozyskiwaniu dużych kontraktów, rozwój bazy referencji, rozbudowanie bazy kontaktów. Odrzucenie małych transakcji; zyski pojawiają się później niż wtedy, gdybyś przyjmował wszystkie transakcje, ale wkrótce będą wyższe, niż gdybyś przyjmował wszystkie. |
|
Pozycji Łańcucha Wartości | Siła zostaje rozłożona w bardzo nierówny sposób, tworząc w jednym miejscu maksymalną koncentrację władzy i opłacalności. Jesteśmy liczącą się firmą, z którą wielu dostawców chce współpracować na naszych warunkach. |
|
Cyklu | Przyspieszamy BEP (prog rentowności) w cyklu produkcji i sprzedaży tak, by BEP osiągnąć szybciej od konkurencji. Kiedy konkurencja traci na produkcie, my wychodzimy na zero. Kiedy konkurencja wychodzi na zero, my zaczynamy zarabiać. Gdy oni zaczynają zarabiać, my już dużo zarobiliśmy. |
|
Post-Sprzedaży | Po zakupie produktu podstawowego dosprzedajemy klientowi kolejne produkty lub usługi zwiększająć wartość życiową klienta (CLV). Nie muszą być to akcesoria, nie muszą być tego samego producenta (tym się różni od Modelu Zainstalowanej Bazy). |
|
Nowego Produktu | Zdajemy sobie sprawy z paraboli zysku (wraz z czasem suma zysków firm na rynku rośnie, osiąga szczytowy poziom, a potem maleje). Gdy zysk zaczyna rosnąć, inwestujemy więcej niż inni i pracujemy na to, by być liderem. Gdy osiągamy szczyt i zaczyna się spadek, przestajemy inwestować w produkt i reklamę lub utrzymujemy to na niewielkim poziomie i przesuwamy środki na kolejny nowy produkt. |
|
Względnego Udziału w Rynku | Zysk w tym modelu jest związany z udziałem w rynku. Im większy udział w rynku, tym mniejsze koszty na jednostkę produktu, tym większy zysk na jednostkę produktu, tym większa jest nasza siła przetargowa. Motto: być numerem 1. lub 2. w branży albo w ogóle. Kiedyś ta zależność między udziałami w rynku i zyskiem na jednostkę była bardziej bezpośrednia. Teraz zwiększyła się znacznie liczba czynników poza udziałem w rynku, które mają wpływ na zysk jednostkowy. |
|
Krzywej Doświadczenia | Tym modelem możemy się posłużyć wtedy, gdy większe doświadczenie w branży bezpośrednio przekłada się mniejsze koszty jednostkowe.
Występuje ryzyko: kiedy my usilnie rozwijamy wiedzę branżową i wykorzystujemy ją usprawniając produkt, kanały dotarcia, systemu etc., konkurencja może podejść do tematu w zupełnie nowy, świeży sposób. Dlatego warto wyodrębnić działy (a) rozwijające dany produkt od (b) osób przeglądających rynek i mających świeże spojrzenie na całość i kwestionujących stan zastany. |
|
Niskich Kosztów Biznesu | Koncentrujemy się na maksymalnym obniżeniu kosztów jednostkowych poniżej poziomu konkurencji zwiększając tym samym marżę. Możemy (nie musimy) zmniejszyć cenę tak, że gdy konkurencja dokłada do sprzedaży, my na tym zarabiamy. |
|
Cyfrowy | Za pomocą narzędzi digital obniżamy koszty i zmieniamy zasady gry na rynku. Np. baza FAQ na stronie i helpdesk elektroniczny zmniejszy koszty komunikacji z klientem. |
|
Polecam zapoznać się z powyższą książką, która przedstawia sposób myślenia o tych modelach biznesowych, co ułatwi zrozumienie zależności między nimi oraz sytuacje, w których dany model można zastosować, a w których nie warto. Tymczasem bloga możesz dopisać do czytnika typu Feedly i spodziewać się nowych artykułów w przyszłości.
Baza modeli biznesowych
Jeśli zaobserwowałeś jeszcze inne, nowe modele biznesowe, to w tym miejscu zróbmy sobie ich bazę, którą będziesz mógł zapisać i do której mógłbyś wracać w razie potrzeby. Śmiało pozostaw w komentarzu pomysły na nowe modele lub inne przykłady branż lub firm pasujące do powyższych.
1 comments